KARACİĞERİN SESSİZ DÜŞMANI ; HEPATİT B
HEPATİT B VİRUS ENFEKSİYONU ( BULAŞICI SARILIK), GEÇMİŞİ HİPOKRAT (M.Ö 5. YÜZYIL) ZAMANINA KADAR UZANAN FAKAT BİLİMSEL KEŞFİ İLK OLARAK 1965 YILINDA YAPILMIŞ, BULAŞ SONRASI İNSANLARDA KARACİĞER HÜCRELERİNE YERLEŞEREK HASTADA AKUT VE KRONİK ENFEKSİYONA NEDEN OLAN, UZUN BİR SÜREÇTE İSE KİŞİLERDE KARACİĞER SİROZU VE HEPATOSELLÜLER KARSİNOMA’YA (KARACİĞER KANSERİ) NEDEN OLARAK HASTALARDA YAŞAM KALİTESİNİN DÜŞMESİNE HATTA HASTANIN HAYATINI KAYBETMESİNE NEDEN OLABİLEN BİR HALKSAĞLIĞI SORUNUDUR.
HEPATİT B VİRUS ENFEKSİYONUNUN GÜNÜMÜZDE KARACİĞER KANSERİ NEDENLERİ ARASINDA İLK SIRADA YER ALDIĞI BİLİNMEKTEDİR.
TÜM DÜNYADA YAKLAŞIK 250-300 MİYON İNSAN KRONİK HEPATİT B HASTASI OLUP HER YIL YAKLAŞIK 900 BİN İNSAN KRONİK HEPATİT B ENFEKSİYONU NEDENİ İLE HAYATINI KAYBETMEKTEDİR.
ÜLKEMİZDE HEPATİT B POZİTİFLİK ORANI YAPILAN ÇALIŞMALAR NETİCESİNDE YÜZDE 2 -4 ARASINDA BULUNMUŞTUR.
HASTALARDA KRONİK DÖNEMDE GENELLİKLE KLİNİK BULGU VERMEMESİ NEDENİYLE TANIDA VE TEDAVİDE GECİKMELER YAŞANABİLMEKTEDİR. MAALESEF TÜM DÜNYA’DA VE ÜLKEMİZDE DE HEPATİT B HAKKINDA GEREK VATANDAŞLARIMIZ DÜZEYİNDE GEREKSE SAĞLIK ÇALIŞANLARIMIZ DÜZEYİNDE FARKINDALIK ORANLARIMIZ DÜŞÜK SEYRETMEKTEDİR. HALİHAZIRDA TÜM DÜNYADA 20-64 MİLYON HASTANIN KRONİK HEPATİT B TEDAVİSİ ALMASI GEREKTİĞİ YAPILAN ÇALIŞMALARDA BELİRTİLMEKTEDİR.
HER NE KADAR VİRUSUN VÜCUTTAN TAMAMEN YOK EDİLMESİ MEVCUT TEDAVİ YÖNTEMLERİ İLE MÜMKÜN OLMASA DA BU TEDAVİLER VİRUSUN ÇOĞALMASINI BASKILAYARAK HASTALIĞIN İLERLEMESİNİ DURDURMAKTADIR. AYRICA BU HASTALIKTAN KORUNMAYA YÖNELİK ELİMİZDE HEPATİT B VİRUSUNA KARŞI AŞIMIZ MEVCUTTUR. HEPATİT B VİRUSUNU VÜCUTTAN TAMAMEN YOK ETMEYE YÖNELİK İLAÇ ÇALIŞMALARI İSE GÜNÜMÜZDE DEVAM ETMEKTEDİR.
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ . KRONİK HEPATİT B VE KRONİK HEPATİT C İÇİN 2015 VE 2030 YILLARI ARASINI KAPSAYAN DÖNEM İÇİN ELİMİNASYON PROGRAMI BAŞLATMIŞ , ÜLKEMİZDE İSE SAĞLIK BAKANLIĞI’MIZ TARAFINDAN 2018-2023 YILLARI ARASI DÖNEMİ KAPSAYAN ELİMİNASYON PROGRAMI BAŞLATILMIŞTIR. BU POGRAMLARIN UYGULANMA AMACI TEDAVİYE ULAŞABİLEN HASTALARI TEDAVİ ETMEK, BULAŞ YOLLARINI ÖNLEYEREK YENİ HASTA ORTATA ÇIKMASINI ENGELLEMEK, AŞI İLE BAĞIŞIKLANAN KİŞİ SAYISINI ARTIRMAK VE NİHAİ HEDEF OLARAK KARACİĞER SİROZU VE KANSERİ NEDENİYLE HAYATINI KAYBEDEN HASTA SAYISINI AZALTMAKTIR.
HEPATİT B HASTALIĞI İLE İLGİLİ NE YAZIK Kİ HALKIMIZDA FARKINDALIK DÜZEYİ DÜŞÜKTÜR. BU DURUM TEDAVİ AMAÇLI BAŞVURU SAYILARININ DÜŞÜK SEYRETMESİNE NEDEN OLMAKTADIR. ETRAFIMIZDAKİ İNSANLARDA, ARKADAŞLARIMIZDA, AİLEMİZDE, KOMŞULARIMIZDA HER 100 KİŞİDEN 2 İLE 4 ÜNDE BU VİRAL HASTALIK MEVCUT OLUP HASTALIK HAKKINDA BİLGİ VE FARKINDALIK YETERSİZLİĞİ NEDENİ İLE BU HASTALAR HERHANGİ BİR SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURMAMAKTADIR.
HEPATİT B İLE MÜCADELEDE İLK ADIM FARKINDALIK OLMALIDIR. DAHA ÖNCE HASTALIĞI GEÇİRMİŞ, HALEN VİRUSU KLİNİK TANIMLAMA İLE TAŞIYICI VEYA KRONİK OLARAK BÜNYESİNDE BULUNDURANLARIN HEKİM TAVSİYESİNE UYGUN OLARAK BELİRLİ ARALIKLAR İLE KONTROLLERİNE DEVAM ETMESİ, TEDAVİ ALMASI GEREKEN HASTALARIN MUTLAKA TEDAVİ ALMALARI, BU HASTALIĞA SAHİP KİŞİLERİN AYNI ZAMANDA SAĞLIKLI KİŞİLERE BULAŞTIRMA İHTİMALLERİ NEDENİYLE BULAŞ YOLLARINI ÇOK İYİ BİLMELERİ, HASTALIK İLE DAHA ÖNCE KARŞILAŞMAMIŞ KİŞİLERİN İSE MUTLAKA HEPATİT B AŞI DURUMLARINA GÖRE GEREKLİ İSE AŞILARINI YAPTIRARAK KORUNMALARI ÖNEM ARZ ETMEKTEDİR.
ÜLKEMİZDE 2003 YILINDAN İTİBAREN HEPATİT B AŞISI DOĞUMU TAKİP EDEN SÜREÇTE RUTİN OLARAK UYGULANMAYA BAŞLANMIŞTIR. YANİ ŞUAN 20 YAŞ VE ALTINDAKİ TÜM GENÇLERİMİZ RUTİN OLARAK DOĞUMU TAKİBEN AŞILANMIŞLARDIR. FAKAT AŞI TÜM İNSANLARDA KORUYUCU OLMAYABİLMEKTE, AŞININ KORUYUCULUĞU YAPILAN KAN TETKİKİ İLE ÖĞRENİLEBİLMEKTEDİR.
HASTALIĞIN ÖNEMLİ BULAŞ YOLLARI ŞUNLARDIR; ENFEKTE KAN TEMASI İLE BULAŞMA, CİNSEL İLİŞKİ İLE BULAŞMA VE ENFEKTE ANNEDEN BEBEĞE BULAŞMA.
BULAŞ YOLLARINI İYİ BİLMEMİZ HASTALIKTAN KORUNABİLMEK İÇİN ÖNEMLİDİR. GÜNLÜK YAŞANTIMIZDA KAN TEMAS RİSKİ OLAN HER TÜR RİSKLİ DAVRANIŞTAN VE ŞÜPHELİ CİNSEL İLİŞKİDEN UZAK DURMAK, VİRUSU TAŞIDIĞINI VEYA HASTA OLDUĞUNU BİLEN ANNENİN HASTALIK HAKKINDA SAĞLIK HİZMETİ ALDIĞI KURULUŞU ÖZELLİKLE DOĞUM ÖNCESİ BİLGİLENDİRMESİ, AİLE İÇİ HEPATİT HASTASI BULUNAN BİREYLERİN AŞI DURUMLARI İLE İLGİLİ TETKİKLERİNİ YAPTIRARAK GEREKLİ İSE AŞI OLMALARI, VİRUSU TAŞIDIĞI VEYA KRONİK OLARAK HASTA OLDUĞUNU BİLEN KİŞİLERİN MUTLAK SURETLE TEDAVİLERİNİ AKSATMAMALARI VE HEKİMLERİNİN ÖNERDİĞİ ARALIKLAR İLE KONTROLLERİNE DEVAM ETMELERİ, HASTALIĞI GEÇİREREK ATLATMIŞ KİŞİLERİN İSE VİRUSUN TEKRAR AKTİVE OLABİLECEĞİ İLE İLGİLİ BİLGİ SAHİBİ OLMALARI VE BELİRLİ ARALIKLAR İLE KONTROL YAPTIRMALARI BU VİRAL HASTALIK İLE MÜCADELE DE TEMEL TEŞKİL ETMEKTEDİR.
ÜLKEMİZDE AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİ VE HASTANELERİMİZDE HEPATİT B İLE İLGİLİ TETKİKLER (HASTALIK/AŞI DURUMU İLE İLGİLİ TETKİKLER) SAĞLIK GÜVENCESİ KAPSAMINDA ÜCRETSİZ OLARAK YAPILMAKTA, TEDAVİ GEREKTİREN HASTALARIN TEDAVİLERİ GASTROENTEROLOJİ VE ENFEKSİYON HASTALIKLARI POLİKLİNİKLERİNDE ÜCRETSİZ OLARAK SAĞLANMAKTA, AŞI UYGULANMASI GEREKEN HASTALARA İSE AŞILAR BAĞLI BULUNDUKLARI AİLE HEKİMLİKLERİ TARAFINDAN ÜCRETSİZ YAPILMAKTADIR.
Dr.Öğrt.Üyesi Fatih KAYA
Aksaray Üniversitesi Tıp Fakültesi
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.